Một trái tim nhân hậu đã ngừng đập, một thân phận mà sự hiến dâng là vô vàn trái ngọt còn sự hưởng thụ lại hết sức đắng cay, thân phận ấy đã chấm dứt. Nhưng đọng lại mãi là sự nhớ thương vô bờ bến của những người yêu nhạc. VnExpress tiếp tục đăng tải tâm sự, hoài niệm của bạn đọc về nhạc sĩ Trịnh Công Sơn:

Một ngôi sao sáng đã tắt, một áng mây đã bay và một đỉnh cao đã mất

Trịnh Công Sơn - Nhạc sỹ của tất cả chúng ta đã không còn nữa. Tin anh mất làm tôi bàng hoàng và như không thể tin. "Cát bụi nào hoá kiếp thân anh, để rồi đây anh trở về cát bụi" sau khi đã cống hiến cho đời, cho người tất cả những hoa, những lá và nhựa sống của chính mình.

Ngày đầu tiên nghe nhạc của anh qua Biển nhớ tôi đã như tìm về một cõi riêng tư của chính mình, sống với những nhớ nhung cháy bỏng, sống với kỷ niệm cùng hoài tưởng lãng du. Và từ đó những ca khúc đầy tình người, da diết, nhớ mong cùng tính triết lý cao cả và đôi khi khó hiểu của anh cứ cuốn hút tôi, lôi kéo tôi đến một thiên đường trữ tình, lãng mạn và lóng lánh của cuộc đời.

Anh đã ra đi, một nhạc sỹ nhỏ bé nhưng vĩ đại đã ra đi, một nhân cách, một tài hoa, một người tình của mọi người đã ra đi. Anh thanh thản ra đi chẳng mang theo mình chút gì mà chỉ để lại cho đời một gia tài ca khúc bất hủ, sống mãi với chúng ta.

Anh Sơn ơi! Anh đã ra đi nhưng tôi tin anh đang cười khi anh biết mình đã sống một cuộc sống không phí hoài, vô ích, vì anh đã mang đến cho bao người tình yêu, niềm vui, và cuộc sống tình người.

Xin anh hãy yên nghỉ ở cõi vĩnh hằng và nhận của riêng tôi một câu "Kính viếng".

pnphi@fpt.vn.


Chúc anh yên nghỉ ở cõi vĩnh hằng
Tôi còn rất trẻ nhưng vẫn muốn gọi nhạc sĩ Trịnh Công Sơn là anh, bởi những bài hát của anh giống như lời tâm tình của một người bạn cùng lứa: rất sâu sắc, chứa chan tình cảm của một con tim trẻ đầy tình yêu cũng như sự cô đơn và nỗi buồn.

Đinh Trung Việt, viet.dinh@merton.ox.ac.uk.


Thiếu anh, chúng ta sẽ phải cố gắng rất nhiều

Cám ơn anh đã bằng âm nhạc của mình giúp chúng tôi gần nhau hơn. Mất anh, chúng ta sẽ phải cố gắng rất nhiều để xích lại gần nhau trong thế giới đang thiếu vắng tình người này.

Nguyễn Xuân Minh, mnguyen2@templeton.com.


Nhạc Trịnh Công Sơn cho tất cả mọi người!

Khi nghe tin Trịnh Công Sơn về cõi vĩnh hằng qua trang VnExpress, tôi đã thật sự bàng hoàng và không tin, vì có thể đây là "chuyện đùa ác" của ngày 1/4. Tôi không phải là người sành âm nhạc và không phải là người yêu âm nhạc hết mình, song bàng hoàng vì tôi yêu những giai điệu đằm thắm của Trịnh Công Sơn.

Công chúng yêu âm nhạc, mỗi người một "khẩu vị", nhưng ai cũng thấy hình như trong nhạc Trịnh Công Sơn có gì đó viết riêng cho mình. Những người yêu thích dân ca yêu nhạc của anh vì những làn điệu mượt mà. Những người đang yêu yêu nhạc của anh vì nó mang đến cho họ sự gấp bội của cái ngọt ngào tình yêu đôi lứa. Người già hay sống bằng những hoài niệm tìm thấy trong nhạc của anh những âm thanh êm đềm, dịu dàng gợi nhớ cái đẹp của một thời như cuốn phim bồng bềnh những áng mây của một cõi thần tiên. Những người đang sống trong thời đại công nghiệp, với bao gấp gáp, lo toan và căng thẳng của cuộc sống tìm thấy trong nhạc Trịnh Công Sơn một góc thư giãn, một sự nhè nhẹ hương thơm đồng nội (đã mất hẳn trong cuộc sống công nghiệp), một sự chậm rãi lững lờ để sau đó lại bắt nhịp với cuộc sống...

Chúc anh an nghỉ bình yên và êm đềm như những nốt nhạc anh mang đến cho đời.

Phạm Hồ Hương, phhohuong@hotmail.com.


Hy vọng quãng đời ấy đủ để anh vui chơi

Tôi hiện đang sống ở Hà Lan, rất xúc động khi nghe tin Trịnh Công Sơn ra đi. “Anh nằm xuống sau một lần đã đến đây, đã vui chơi trong cuộc đời này...”. Điều này đúng cho tất cả chúng ta, cho cả anh nữa. Tôi hâm mộ nhạc Trịnh ở những ca từ mang tính triết lý sâu sắc về cuộc đời, về tình yêu, sự sống và cái chết... Tôi đặc biệt thích ca khúc “Đoá hoa vô thường” do Hồng Nhung hát. Hy vọng quãng đời ấy đã đủ để anh vui chơi... và bây giờ anh sẽ “bay cao trên vòm trời này...”

Lê Minh Phương, P.LeMinh@el.utwente.


Tôi học nhiều ở Trịnh Công Sơn

Đối với tôi, ông là một người thầy đáng kính. Tác phẩm của ông chính là những kiệt tác để đời. Nó vô cùng tư duy và sâu lắng. Ông thực sự đã để lại ấn tượng mạnh trong tôi. Năm ngoái, trong một lần gặp ông tại Sài Gòn, trước sự có mặt của nhạc sĩ Thanh Tùng, Tôn Thất Lập, tôi đã được nhạc sĩ Tường Vy giới thiệu với ông. Trịnh Công Sơn nói chuyện rất gần gũi, cởi mở và vui vẻ. Thời gian ấy, ông đã yếu nhưng thật quá bất ngờ và đau lòng khi nhận tin này....

Nhạc sĩ Ngọc Châu, qua điện thoại.


Xin chia buồn cùng những người hâm mộ

Sáng nay, khi vào trang VnExpress, tôi rất bất ngờ nhận được tin nhạc sĩ Trịnh Công Sơn ra đi. Đây là một tin rất đau buồn đối với tôi cũng như nhiều người hâm mộ những ca khúc đầy tình người và hướng thiện của ông.

Hoàng Văn Nam, hoangvannam@yahoo.com.


Thương tiếc nhạc sĩ Trịnh Công Sơn

Tất cả người Việt Nam dù ở đâu và ở giai đoạn nào đi nữa, không ai mà không thuộc lòng một giai điệu hay một bài hát của Trịnh Công Sơn. Ca khúc của ông thậm chí còn chinh phục cả người nước ngoài. Tôi đã thấy một giáo sư ở một trường đại học Mỹ hát một cách say sưa ca khúc Hạ Trắng. Nhiều sinh viên ở Nhật Bản cũng thuộc lòng giai điệu của Trịnh Công Sơn mặc dù không hiểu nội dung bài hát. Chúng ta không thể ước lượng được hết giá trị âm nhạc mà Trịnh Công Sơn mang lại. Tôi nghĩ ông xứng đáng được nhà nước tôn vinh là nghệ sĩ nhân dân.

Nguyễn Hoàng Bảo, sj99012@sub.osaka-sandai.ac.jp.


Anh mãi là sự cổ vũ, động viên đối với tôi

Tôi đã bị nấc suốt 4 tiếng đồng hồ không cách gì dừng được. Với riêng mình, tôi tin đó là Định Mệnh, một lẽ đời rất giản dị mà sao trĩu nặng cõi lòng, sâu sắc như ngôn từ và nhạc của anh. Anh mãi mãi là sự cổ vũ, động viên đối với tôi cũng như tất cả những người yêu anh, tình yêu của những người bạn vong niên.

Vũ Mạnh Cường, brcuong@yahoo.com.


Tôi chịu ơn Trịnh Công Sơn về mặt tinh thần

Thiết nghĩ, những bài hát mà Trịnh Công Sơn mang đến cho đời có một ý nghĩa đẹp của sự dâng tặng, sự hy sinh, làm giàu cuộc sống tinh thần. Có lẽ không quá lời khi ta nói rằng, không chỉ có một thế hệ người Việt Nam cảm ơn Trịnh Công Sơn vì đã được ông làm phong phú tâm hồn.

Phạm Ngọc Sơn, hnipnson@fpt.vn.


Hiện tượng âm nhạc Việt Nam đã ra đi

Nghe tin anh Sơn mất, tôi bàng hoàng cả người. Có thể nói, Trịnh Công Sơn là một hiện tượng của âm nhạc Việt Nam, khó có ai thay thế được vị trí này. Các tác phẩm của anh mang tính nhân bản sâu sắc. Có người chỉ tâm đắc với một tác phẩm, nhưng với riêng tôi, tất cả các ca khúc của anh đều mang đến xúc cảm mạnh mẽ. Bất kỳ người Việt Nam nào nào khi nhắc đến Trịnh Công Sơn đều cảm nhận được cuộc đời mình trong từng giai điệu lời hát. Cát bụi lại trở về với cát bụi, nhưng con người ấy đã để lại cho đời những lời ca ý nghĩa và giai điệu ngọt ngào mang tính "con người" nhất.

Nhạc sĩ Nguyễn Cường, qua điện thoại.


Nhạc Trịnh giúp con người vượt qua nỗi đau

Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn qua đời không chỉ là sự mất mát lớn cho nền âm nhạc Việt Nam mà còn là một sự hụt hẫng lớn đối với người hâm mộ. Tôi yêu nhạc Trịnh. Tôi nghe nhạc của ông khi đang yêu và cả khi không được yêu. Âm nhạc của ông giúp con người vượt qua nỗi đau, vượt qua những lo lắng đời thường để nhìn cuộc đời thanh thản và hiền hòa hơn.

Giáp Kim Dung, qua điện thoại.


Một diện mạo đặc biệt của nền âm nhạc Việt Nam

Trong thế kỷ đầy biến động gian truân của lịch sử nước ta, ở một miền giông bão nào đó xuất hiện một gương mặt và đã trở thành gương mặt của thế kỷ. Đó là Trịnh Công Sơn. Sơn là một nghệ sĩ đã để lại cho đất nước, cho công chúng những tác phẩm chứa chan tình yêu thương con người, đồng loại. Âm nhạc của anh ấn tượng và siêu thực. Tình yêu của anh rộng lớn đến độ đôi khi, nó thoát khỏi những cái cụ thể, mang đôi chút ảo giác. Có lẽ, phải lựa chọn phương thức ấy, Sơn mới biểu đạt hết nỗi niềm riêng của mình. Nhạc của Sơn rất gần, giản dị nhưng lại xa vời vợi. Nhiều người ngưỡng vọng, yêu mến tài năng này luôn cố gắng làm điều gì đó để được như anh nhưng họ không thể bắt chước được cái “thần” của âm nhạc Trịnh Công Sơn.

Tôi đã hơn một lần tìm đến Sơn để bộc lộ tình yêu của mình, để tặng anh những bản nhạc riêng. Ca khúc Không thể và có thể là một trong những món quà tôi sáng tác để tặng riêng anh.

Sơn là một người khiêm nhường bởi anh chẳng hề chiếm lĩnh một vị trí vật chất nào trong sự vận động của guồng máy cuộc đời. Anh ra đi bình thản, giản dị, chẳng gây vướng bận quá nhiều nhưng cùng với thời gian, chúng ta sẽ ngày càng thấm thía nỗi thương nhớ vì thiếu vắng anh trong cuộc hành trình gian truân mà không được phép mệt mỏi này.

Nhạc sĩ Phó Đức Phương, (phỏng vấn trực tiếp).


Huyền thoại cát bụi

Hạt bụi nào hoá kiếp thân tôi Để một mai tôi trở về cát bụi.

Câu hát định mệnh ấy trang nghiêm như một triết lý sống, như một định lý kiếp người, mà tác giả của nó vừa hoàn tất một chu kỳ huyền thoại cát bụi.

Tôi lặng nghe, âm nhạc Trịnh Công Sơn linh thiêng như tiếng hồn đang lan truyền như sóng âm, như địa chấn làm loạn nhịp tim tôi và làm loạn nhịp biết bao nhiêu triệu người hâm mộ. Tiếng vang của một trái tim vừa ngừng đập đang cộng hưởng với âm nhạc ấy, cái âm nhạc từng lay động biết bao lòng người bất kể quốc gia và chủng tộc. Âm nhạc Trịnh Công Sơn đã nâng cao, nối dài và vô hạn hoá cuộc đời hữu hạn của tác giả.

Bao nhiêu người sẽ còn nuôi anh trong tâm hồn. Bao nhiêu người sẽ còn hát với anh và khóc vì anh. Tình người không bao giờ vơi trên cõi đời, nhưng nó có quy luật của nó.

Xin hình dung tầm vóc một con người được xác định bằng tầm xa của của tiếng vang chính trái tim người ấy.

Đã tới giờ phút thiêng liêng khai quan định luận rồi. Anh Sơn ơi, tôi xin nói lời tiễn biệt không ngoa ngôn chút nào đâu: "Anh là người có tiếng vang vô tận, tiếng vang của một thiên tài. Một thiên tài không có tuổi".

Nhà thơ Nguyễn Duy.


Âu cũng là "một cõi đi về" mà thôi

Con người ai cũng có tên xưng danh, riêng Trịnh Công Sơn không cần đến nó. Nói đến Trịnh Công Sơn hầu như ai cũng biết anh là nhạc sĩ. Người yêu nhạc nào cũng thuộc tác phẩm của anh ít nhất một đôi câu, bởi lẽ lời và nhạc của Trịnh Công Sơn nói nhiều lẽ của cuộc đời: nỗi buồn, niềm vui và khát vọng.

Mùa hè năm 1989, tôi và Trịnh Công Sơn đi Pháp theo lời mời của "Nhà Việt Nam" ở Paris. Qua chuyến đi này tôi phát hiện ra một số điều lạ. Một số người Việt kiều tuy chống Trịnh Công Sơn vẫn nghe nhạc của anh. Tính chân-thiện-mỹ trong ca khúc của anh đã vượt qua cả lòng hận thù.

Một nhà văn Việt kiều có viết một đoạn hồi ký: "Tôi thật hạnh phúc khi được nghe Trịnh Công Sơn hát". Giọng hát đưa ta đến tận đáy sâu nhất của từng ngôn từ và nốt nhạc. Đó chính là hạnh phúc của người nghe.

Sinh thời, Trịnh Công Sơn quan niệm cuộc sống trần gian này là cõi tạm. Biết là cõi tạm, nhưng Trịnh Công Sơn muốn tạm lâu dài bởi vì "Tôi là ai mà trần gian thế. Tôi là ai mà yêu quá cuộc đời này". Trịnh Công Sơn yêu cuộc đời với một tâm hồn rất trẻ thơ. Như hai đứa trẻ đánh nhau rồi giận rồi khóc, nhưng sau đó lại cười, lại dắt tay nhau chạy nhảy tung tăng. Một người bạn vì lẽ gì đó bỏ anh đi, nhưng sau này anh vẫn hát về người bạn đó của mình với tình yêu tha thiết mênh mông.

Trịnh Công Sơn đã để lại cho đời một gia tài ca khúc thật đồ sộ nhưng lớn hơn và đẹp hơn là tâm hồn anh, anh không hề ghen tị với một ai. Quý biết bao!

Nhà văn Nguyễn Quang Sáng.


Tiếng kèn tiễn biệt

Sinh thời nhạc sĩ Trịnh Công Sơn rất thích nghe tiếng kèn của Trần Mạnh Tuấn, có thể Tuấn chơi ở phòng trà ở nhà bạn bè hay lúc ngẫu hứng bên ly rượu… những lúc ấy anh Sơn rất vui. Chiều tối hôm qua, khi mọi người bận rộn lo lắng việc khâm liệm cho nhạc sĩ thiên tài thì Trần Mạnh Tuấn lặng lẽ đứng một góc, cầm cây saxo… lặng lẽ. Và bất chợt tiếng kèn đã vang lên chao đảo không gian và thời gian, đã như cơn lốc xoáy vào tận trái tim đau buốt và từng giọt buồn rồi cũng âm thầm rơi chùng xuống vực sâu.

Những giọt nước mắt đã hoà cùng giai điệu Trịnh Công Sơn, những giai điệu không thể nào quên như là kỷ niệm của mỗi người, mỗi đời.

Nguyễn Nhược Thuỷ.