Khi Hồng Nhung đi biểu diễn xa, một cô bạn của Hồng Nhung đến thăm Trịnh Công Sơn và nói: “Con Bống sao giờ này đi chưa về ?”. Sơn hỏi : Bống là ai ? Cô bạn kể : Hồi mẹ Nhung mang bầu Nhung, thường ra bên Hồ Tây (Hà Nội) ngắt sợi tóc dài của mình thả xuống hồ câu cá bống... miệng gọi “bống bống bang bang”, thế rồi đặt tên đứa con chào đời ít lâu sau đó là Bống. Và, Trịnh Công Sơn ngồi bên đàn, nắng vàng đổ xiên góc tường, bài hát “Bống bồng ơi” ra đời, và theo Trịnh Công Sơn sẽ còn nhiều “Bống bồng ơi” nữa ra đời.

Vâng, suốt nhiều thập niên qua, tên tuổi của Trịnh Công Sơn luôn gắn liền với tên tuổi Khánh Ly, người ta thêu dệt có những sợi tơ tình tang nào đó giữa hai người, Sơn chẳng “ừ” mà cũng chẳng phủ nhận, mà Ly chắc cũng thế. Năm 1975, tiếng hát Khánh Ly vượt sông Bến Hải vang lên trong một ngôi nhà nhỏ bên bờ Hồ Tây, tít ở Hà Nội, một cô bé năm tuổi cứ mê mẩn với tiếng hát ấy. Và 18 năm sau...

Hồng Nhung : Đến bây giờ em vẫn không thể tả được cảm giác của mình bằng lời, em chỉ biết tiếng hát Khánh Ly mặn lắm. Đến giờ, Khánh Ly vẫn là ca sĩ Việt Nam em yêu thích nhất, về mặt thanh nhạc, Khánh Ly hát tưởng như chẳng có kỹ thuật gì mà lại rất kỹ thuật, âm thanh đều, rất mở mà... như không.

* Còn nhạc Trịnh Công Sơn ?

Hồng Nhung :Trước đây, chưa bao giờ em hát nhạc Trịnh Công Sơn mặc dù thích từ lúc năm tuổi. Em không hát chẳng qua vì cứ nghĩ không thể hát được.

* Nhưng cũng có một lần nào đó hát thử chứ ?

Hồng Nhung : Lần đầu tiên, cách đây hơn một năm tại nhà nhạc sĩ Thanh Tùng, em hát bài Lặng lẽ nơi này của Trịnh Công Sơn, nhưng em hát sai lời và sai cả nốt. Ông Sơn (Hồng Nhung quen gọi Trịnh Công Sơn bằng “ông”) lúc đó say rồi, tiến về phía em, em sợ quá vì mình đã hát trật, nhưng ông Sơn đưa hai cánh tay gầy guộc ra xắn tay áo cho em, rồi ông cúi xuống xắn ống quần dài lụng thụng của em, rồi hát Lặng lẽ nơi này để em hát theo cho khỏi sai lời, sai nhạc.

* Còn nhớ đó là ngày nào ?

Hồng Nhung : Không nhớ được mới dại chứ! Nhẽ ra em phải ghi vào nhật ký. Sau tối đó, em không ngủ được, em dở tập nhạc Trịnh Công Sơn ra và tập hát bài Em hãy ngủ đi. Không hiểu sao, em lại chọn bài đó, có lẽ vì em tưởng bài đó được dành riêng cho em. Tất cả những người thích nhạc Trịnh Công Sơn đều cảm thấy có một bài hát nào đó dành riêng cho mình mà thôi.
(Khẽ hát) ...
“Rừng đã cháy và rừng đã héo Em hãy ngủ đi
Rừng đã khô và rừng đã tàn
Em hãy ngủ đi
Ngủ đi em, đôi môi lửa cháy...”

* Chắc giấc ngủ đến với Hồng Nhung không dễ ?

Hồng Nhung : Mọi thứ đến với em đều rất khó, nhưng khi nhắm mắt ngủ chẳng còn gì khó nữa. Khi hát Em hãy ngủ đi, em cảm giác mình đang được nhắm mắt lại.

* Nếu bất chợt vu vơ lời hát nào của Trịnh Công Sơn thường đến với Nhung?

Hồng Nhung : “Em đi về nơi ấy, nơi đâu nơi đâu”.

* Còn khi xuất hiện “Bống bồng ơi !” ?

Hồng Nhung : “Nắng vàng, em đi đâu mà vội, mà vội”.

* Toàn là những cuộc bỏ ra đi...

Hồng Nhung : Không, em không cảm giác có sự bỏ đi, không cảm giác gì hết mà... Khi hát lên những câu ấy, chỉ thấy... thương thôi.

* Ở trong hồ ngực Trịnh Công Sơn luôn ắp tràn những giọt yếu đuối, hình như Sơn không dám tin cái tình yêu, tình thương hiện hữu, nên đã cố xô đẩy nó vào cõi kỷ niệm để ngồi nuối tiếc. Hồng Nhung có muốn tìm sự hòa cảm với con người này không ?

Hồng Nhung : Hòa cảm, chán lắm! Giống hệt nhau, chán lắm! Có thể tâm hồn ông Sơn vĩ đại, còn tâm hồn em bé tí nhưng tâm hồn ông Sơn là của ông Sơn, còn tâm hồn em là của riêng em. Ông Sơn sáng tác còn em thể hiện.

* Hồng Nhung đã thể hiện không phải cái Sơn cảm về nhạc của Sơn, mà thể hiện cái Hồng Nhung cảm về nhạc của Sơn ?

Hồng Nhung : Có lẽ ông Sơn thích em vì em hát nhạc ông Sơn theo cách riêng của em.

* Nhưng cũng có người không thích ?

Hồng Nhung : Nhiều người chê rằng, em hát nhạc Trịnh Công Sơn “cứng” quá. Em nói : Tiếng hát phát ra từ em như thế... nó là như thế.

* Phải chăng nói cho cùng đó là vấn đề thế hệ ?

Hồng Nhung : Đúng, thế hệ của em sau thế hệ Khánh Ly hơn 20 năm rồi, nỗi buồn cũng khác, cách cảm cũng khác. Em được thế hệ này tạo ra, tự nhiên em phải hát nhạc Trịnh Công Sơn theo cách cảm của thế hệ mình.

* Nhạc sĩ Hồng Đăng nói rằng, Hồng Nhung sinh năm Canh Tuất, tính cách ứng ở cung “cường” nên sống sôi động mạnh mẽ, và, phải chăng chính là vậy...

Hồng Nhung (khẽ cười) : Xin lỗi anh, anh cho em vừa nói chuyện vừa trang điểm, vì, em chuẩn bị đi tập hát Hạ trắng theo nhạc Jazz đấy.

*********

Bỗng, cửa dập, Nhung khẽ giật mình thảng thốt. Tôi nhìn Nhung thể xác mảnh mai, vậy mà, sao tiếng hát từ đâu lại dữ dội, mạnh mẽ đến thế, vâng, theo tôi, chính nội lực tràn trề này đã nâng từng nốt nhạc Trịnh Công Sơn bớt xiêu đi một chút, đả phá từng giọt sáng tinh khiết, trẻ trung lên từng dòng nhạc, lên từng dòng đời của người nhạc sĩ đa tình, đa cảm, đa sầu này. Chợt từ đôi môi nửa son, nửa không son của Hồng Nhung buột ra tiếng hát, vâng, vẫn cái điệp khúc ấy :
“Nắng vàng, em đi đâu mà vội, mà vội, nắng vàng ơi !”

Hồng Nhung (không rời gương và thỏi son) :
Ông Sơn giỏi kinh khủng, em là thế đấy, lúc nào cũng vội...

* Vậy cái đích của vội là gì ?

Hồng Nhung (nhìn vào mình trong gương) : Chẳng là gì hết, chẳng có gì hết! Có đích rồi thì cứ thong thả mà đến, việc gì vội ? Anh có tin không, em luôn cảm thấy cô đơn (mím đôi môi cho son đều trên môi).

* Vậy, những gì với...

Hồng Nhung : Em thương ông Sơn kinh khủng.

* Theo nghĩa muốn chở che ?

Hồng Nhung : Chẳng ai chở che được cho ông Sơn đâu, mặc dù em đã muốn kéo ông Sơn ra khỏi sự cô đơn vô nghĩa. Em cảm thấy sung sướng với “Bống bồng ơi”. Ông Sơn đã trở lại sáng tác. (Vu vơ hát) : "Nắng vàng em đi đâu mà vôi..." (bỏ gương xuống, xếp hộp phấn son lại). thật ra em chỉ là một ca sĩ hát nhạc Trịnh Công sơn mà thôi, và khi hát em luôn có cảm giác thương thương lặm Thương ai ư? Tất nhiên, trước hết em thương mình...

*********

Tôi cầm điện thoại lên ấn số của Trịnh công Sơn, từ đầu dây bên kia ở phố Duy Tân, giọng Huế của chàng Sơn vang lên, tôi nói: "Ông Sơn ơi, tôi đang ngồi ở nhà Hồng Nhung tại Văn Thánh đây, lúc nãy gió dập cửa sổ làm cô nàng giật mình đấy.”

Trịnh Công Sơn (cười) : Vì Bống sợ có anh nào đến bắt gặp ông đang ở đấy đấy.

* A lô! Ông Sơn ơi, hỏi ông một câu qua điện thoại nhé : “Với Hồng Nhung, ông có nghĩ rằng, ông đã tìm được một ca sĩ hát nhạc của ông thay thế Khánh Ly không ?”

Trịnh Công Sơn : Ông hãy hỏi Hồng Nhung câu hỏi này.

Hồng Nhung : Em không đồng ý thay thế ai hết. Khánh Ly lúc nào cũng ở vị trí ấy, còn em, hát nhạc Trịnh Công Sơn, như bao nhiêu ca sĩ khác hát nhạc Trịnh Công Sơn, và có vị trí riêng của mình.

Xuân Giáp Tuất , 1994