Có một nhà danh họa đam mê phố đến nỗi đã dành cả cuộc đời sáng tạo của mình để vẽ về phố. Về sau, những người yêu hội họa đã dùng tên ông ghép chung với những bức tranh vẽ phố của ông - họa sĩ Bùi Xuân Phái – như một danh từ riêng: PHỐ PHÁI. Một người khác cũng tài hoa và mê phố không kém, một lãng - tử - phố đích thực, một nhạc sĩ đã qua đời: Trịnh Công Sơn.

Phải là một người mê phố, yêu phố hết lòng mới biết lắng nghe và cảm được phố đến như thế. Một đêm nào chia tay người tình, bước lang thang trong thành phố mắt đêm đèn vàng ở phố biển. Một lần nào sau nhiều năm phiêu bạt trở về phố cao nguyên, chợt hụt hẫng bàn chân qua phố xa lạ nhiều. Có hôm chợt thấy em đi về bên kia phố để bàn chân qua phố thấy người, sóng lao xao bờ tôi. Đôi khi buông một câu hỏi, một câu hỏi dường như thầm gửi cho thinh không: có đường phố nào vui – cho ta qua một ngày để rồi tự trả lời thành phố vẫn nắng vàng, vẫn mưa và góc phố nào cũng thấy quê nhà…

Đôi khi bước qua phố xưa lòng tôi nhớ. Nhớ gì? Nhớ những dịu dàng, mật ngọt của đường phố em về tóc cùng hoa quyến luyến, nhớ phố xưa em biết tên bàn chân, nhớ một thoáng hương bay bên trờ phố Hạ. Nhớ đêm nào co ro trong lòng phố mưa đêm trói chân để được nhìn phố lạ lẫm bất ngờ: phố bỗng là dòng sông uốn quanh.

Đời sống cũng nhiều khi làm ông chán chường, mệt mỏi. Và trong tâm trạng u uất, ông đã thấy phố đổi khác. Không tìm thấy đâu hình ảnh én nô đùa giữa phố nhà, lá trời còn xanh, phố còn người đông. Không còn nữa ngoài phố mùa đông, đôi môi em là đốm lửa hồng cho em về giữa phố thênh thang. Chỉ còn đường phố nào mệt nhoài ngày tháng gian nan khi một hôm bước chân về phố lạ, thành phố đã đi ngủ trưa. Phố không còn Em nên bỗng thấy thành phố hoang vu như một lần qua cuộc tình khi Em ra đi để lại đây thành phố không còn hồn, một ngày Thu Đông phố xưa nằm bệnh… Trong những ngày u uất, ẩn cư trong một căn gác nhỏ, ông vẫn không nguôi nhớ phố, vẫn từng ngày chôn chân nhớ phố lang thang, phố vẫn sống, vẫn thở cùng ông những đếm gió trời lênh đênh nhớ con phố hẹn, vẫn mong từng ngày hội ngộ từng con phố với tình người đã nối nhịp gặp nhau trên phố xin yêu khôn ngưôi những thân người để được ra cùng phố xôn xao và chào đón mai em về giữa phố…

Vậy đó, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã yêu phố như thể ông ở trong Phố và Phố ở trong ông, là một. Nay ông đã về cõi - phố - của – riêng – ông, như ông từng dự cảm: một phố hồng một phố hư không nhưng sẽ còn mái trong chúng ta một cõi - phố - người, ẩn hiện đâu đó trong những ca khúc của ông mà tôi xin mạo muội gọi tên: Phố Trịnh.