46.
Tình yêu có lẽ là lời nói dối uyên thâm nhất của trái tim.


47.
Con người chỉ là một loài thiêu thân vô tội
bay mãi vào ảo-tưởng-tình-yêu.


48.
Bởi cái chết đã dựng hình tượng trong cõi sống…
Chỉ có trong tình yêu
ta mới bắt gặp được cái chết của chính mình.
Tình yêu cũng mở ngõ cho những lần hoá kiếp.
Hãy thử bước vào thế giới đó để khởi đầu
bằng một cái chết thật vô cùng yêu dấu.


49.
Chấp nhận tình yêu
là chấp nhận một thứ có có, không không,
đùa đùa, thật thật.
Nó vô hình tướng nhưng làm rã tan hồn phách.
Không có nó thì đời sống không biết sẽ tẻ nhạt đến dường nào.
Thôi thì đành có nó vậy.


50.
Tôi là kẻ vô đạo trong tình yêu
những khi tôi giận hờn cuộc đời.
Khi cuộc đời yêu tôi,
tôi sẽ là tín đồ của tình yêu.


51.
Tôi yêu và tôi tồn tại.
Yêu và tha thứ.
Tha thứ và yêu.


52.
Tình yêu cứu vãn hư không.


53.
Có lẽ trong các trò chơi chung
thì trò chơi tình bạn là ít gây phiền não nhất.
Nó chỉ có thể vui nhiều hoặc vui ít
chứ không thể làm nên những đoạn trường.


54.
Tình bạn thường có khuôn mặt thật hơn tình yêu.


55.
Hạnh phúc là một điều không bao giờ có thật.
Nếu có thật thì những nhà tiên tri vĩ đại đã không nhọc lòng
bịa đặt thêm Thiên Ðường và Niết Bàn để làm gì nữa.
Cái hạnh phúc ở Trần Gian chính là ý thức được khổ đau.
Ðau khổ nên phải biết rộng lòng với nhau hơn,
tử tế hơn, độ lượng hơn, biết tha thứ, nhân hậu hơn.
Bài học ấy không dễ gì, bởi Cuộc Sống cho đến nay
điều Thiện vẫn còn vắng bóng.


56.
Khi ta cho mà tâm ta vô cầu
thì mầm từ bi đã đâm chồi và quả hân hoan đã kết trái.
Lòng ta vui sướng tràn trề hạnh phúc mà không hiểu vì đâu.
Không hiểu vì đâu vì cái ta cho đã được trả lại gấp nhiều lần hơn
và làm ta mất phương hướng.


57.
Làm việc thiện
không phải là lưu giữ một thứ của cải riêng cho mình.
Nếu cần tích luỹ thì hãy tàng trữ cái kho báu ngọt ngào
mà đời đã ban tặng cho ta.
Chính điều đó đã nuôi sống ta
và làm cho trái tim ta trở thành bất hoại.


58.
Ðừng để hồn mình mòn đi vì những tổn thương
tưởng có thật mà không thật.


59.
Thần tượng của mọi người đôi khi là một tai nạn.
Ðừng bao giờ đồng hóa thần tượng với một nô lệ.
Ðừng nhốt nó vào cái lồng riêng của mình.


60.
Nếu đủ sức giương cung, hãy chọn mũi tên định mệnh.


61.
Tôi không có ý ngờ vực lòng can đảm.
Nhưng tôi sợ hãi ngộ nhận.


62.
Nỗi bất hạnh lớn nhất của chúng ta
là luôn luôn có một kẻ thù để chống lại.
Trong suốt hành trình của lịch sử,
những kẻ thù mang tên khác nhau.
Bất hạnh lớn dần để trở thành hiểm họa
khi hai kẻ thù nghịch mang cùng một tên chung.


63.
Kẻ làm ra chiến tranh buộc lòng phải gọi là kẻ ngu dốt.


64.
Mỗi dự phóng về hạnh phúc con người đều là nguồn cội của hố thẳm.
Dự phóng càng lớn, càng dài càng xa cách con người…
Đến lúc đạt được đỉnh cao
thì chính là lúc kề cận nhất với vực sâu.
Và có thực sự đó là một đỉnh cao?


65.
Tôi gọi những kẻ muốn lấp biển vá trời
là những con người đam mê tuyệt vọng.
"Mọi đam mê đều vô ích".
Đam mê tuyệt vọng dẫn ta về hư vô.
Bao nhiêu cánh cửa hư vô đã mở toang
cuối những chặng đường đẫm máu của lịch sử nhân loại.


66.
Ta sẽ không bao giờ còn thấy bóng dáng của vinh quang.
Vì trên những xác chết của anh em
sự vinh quang phải giấu mặt.


67.
Ðôi khi tôi tự hỏi:
Có phải tôi là kẻ hạnh phúc hơn nhiều người ?
Không phải bất kỳ ai cũng có thể sống trong một đời
dưới nhiều hình thái xã hội khác nhau.
Tôi là ai vậy? Tôi, hình như,
đã có lúc mang thân phận chiến tranh, rồi hòa bình,
rồi tư sản và rồi cộng sản.
Cái lý lịch đa mang này cũng đủ để tôi tự thấy
mình là một loại công dân ngoại hạng.


68.
Sự phản bội còn mạnh hơn bạo lực.
Và chỉ có sự phản bội mới làm ta xa lìa nhau.
Còn bạo lực thường không có một đời sống lâu dài.


69.
Ta biết tha thứ những điều nhỏ
thì cuộc đời sẽ tha thứ cho ta những điều lớn hơn.


70.
Khi một người biết tự tha thứ cho mình
thì đồng thời cũng phải biết tha thứ cho kẻ khác.


71.
Tôi tin rằng sẽ có lúc tất cả mọi người
đều cảm thấy mình thật sự hạnh phúc
khi biết xóa đi cái biên giới thù nghịch trong lòng mình.


72.
Tôi đang tập hành Thiền về sự lãng quên.
Lãng quên những gì không cần thiết cho đời
và cho chính bản thân mình.


73.
Quên và biết quên cũng là một lẽ sống ở đời.
Biết quên nên đời bỗng nhiên biết cất tiếng hát.


74.
Cái chết chẳng qua cũng chỉ là một sự đùa cợt sau cùng của sự sống.


75.
Hãy biết yêu như thế nào đó
để cái chết chỉ còn là một tồn tại viển vông, chẳng cần thiết.


76.
Sống làm thế nào cho tròn đầy sự có mặt
và chết cho ngập tràn cõi hư không.


77.
Thấy và Biết
và từ đó làm nảy sinh một nụ cười tủm tỉm,
một thoáng cười hàm tiếu
là La Joconde của Léonard de Vinci
mới có thể trong muôn một so sánh được.


78.
Tôi không quan niệm tìm đến với Phật tính trong cõi riêng mình.
Đó là quê hương, là chiếc ngai Phật. Tôi ngồi.
Phật sẽ tràn ngập tôi và tôi sẽ tràn ngập Phật.


79.
Có kẻ đứng trước bao la mà không thấy được bao la.
Có kẻ ở buổi bình minh,
nghe tiếng chim hót đã chạm mặt với cõi vô lượng.
Biết được vô lượng là cùng lúc đến với vô biên…
Cái vô biên nằm đâu đó trên cánh vạc chở hoàng hôn về núi mỗi chiều.


80.
Đi vào cõi bao la người ta nhận ra được nỗi hân hoan trong lòng.
Khi bắt được cái nhịp của trời đất, lòng ta bỗng reo ca,
nhảy múa trong một hòa âm thuận chiều.
Một cái gì đó soi tỏ đời ta như đạo đạt.
Đó là cái bước nhảy hân hoan, nối liền trời với đất


81.
Sự bất tử không có trước có sau
mà thường nó nằm ở điểm mà mọi cơ duyên cùng hội tụ.


(Lưu ý là việc tuyển chọn một số câu nói của Trịnh Công Sơn trên đây chỉ là gợi ý để mọi người cùng tiếp nối và bổ sung. Phần lớn chúng được rút từ kho sưu tập về Trịnh Công Sơn trên trang
http://www.suutap.com/trinhcongson/)


Nguồn (theo số thứ tự)
1.TCS, "Phía sau một ca khúc: Triết học"
2.Tuyển tập nhạc Văn Cao, Nxb Trẻ 1988
3.TCS, "Phác thảo chân dung tôi", Nhạc và đời, Lê Giang và Lư Nhất Vũ chủ biên, Nxb tổng hợp Hậu Giang 1989
4.Nt.
5.Nt.
6.TCS, "Bản tình ca ở lại với ai?"
7.TCS, "Tình yêu và tiếng hát", Thế Giới Âm Nhạc
8.Nt.
9.Nt.
10.Nt.
11.TCS, "Bản tình ca ở lại với ai?"
12.Nt.
13.TCS, "Ca khúc mang đến sự cảm thông giữa mọi ngườI", Báo Đại đoàn kết
14."Tôi vui lòng cảm ơn tất cả mọi thứ tên gọi", Văn nghệ Quân đội, Quốc Hưng phỏng vấn
15.TCS, "Tự bạch", Tạp chí Sóng Nhạc
16.TCS, "Ca khúc mang đến sự cảm thông giữa mọi người", Báo Đại Đoàn Kết
17.TCS, "Đò đưa", Sóng Nhạc 1/2000
18.TCS, "Để bắt đầu một hồi ức", Thế Giới Âm Nhạc
19.TCS, (?)
20.TCS, "Số phận của một bài hát"
21.TCS, "Sự vật, con người"
22."Kiếp Sau Tôi Vẫn Là Người Nghệ Sĩ...", Văn Cầm Hải phỏng vấn
23."Tôi là tên hát rong hát về những Giấc Mơ Ðời hư ảo", Diễm Chi phỏng vấn, www.hcm.ftc.com
24.TCS, "Tự bạch", Tạp chí Sóng Nhạc
25.TCS, "Hư vô"
26."Tôi là tên hát rong hát về những Giấc Mơ Ðời hư ảo", Diễm Chi phỏng vấn TCS, www.hcm.fpt.com
27.TCS, "Đò Đưa", Tạp chí Sóng Nhạc số 5, tháng 2-1999
28.TCS, "Đò đưa", Sóng Nhạc 1/2000
29.TCS, "Bài hát đầu tiên bài hát cuối cùng", Báo Lao Động, Xuân Tân Mùi 1991
30.TCS, "Hư vô"
31.TCS, "Mẹ Và Tôi", Văn Nghệ (1991)
32.TCS, "Đêm giao thừa" (1993)
33.Nt.
34.TCS, "Tin vào chính mình"
35.TCS, "Hư vô"
36.TCS, "Vết thương tỉnh thức", Báo Phụ Nữ TP HCM
37.TCS, "Đêm giao thừa",1993
38.TCS, "Để bắt đầu một hồi ức", Thế Giới Âm Nhạc
39.TCS, "Đêm giao thừa" (1993)
40.Nt.
41.TCS, (?)
42.TCS, (?)
43.TCS, "Mái nhà"
44.TCS, "Đành vậy với tình yêu"
45.TCS, "Cuộc sống không thể thiếu tình yêu"
46.TCS, "Đành vậy với tình yêu"
47.TCS, Lời tựa Tình khúc, Nhân Bản1967
48.Nt.
49.TCS, "Đành vậy với tình yêu"
50."Tôi là tên hát rong hát về những Giấc Mơ Ðời hư ảo", Diễm Chi phỏng vấn TCS, www.hcm.fpt.com
51.TCS, "Hư vô"
52.Nt.
53.TCS, "Trò Chơi"
54.TCS, "Vết thương tỉnh thức", Báo Phụ Nữ TP HCM
55.TCS, (?)
56.TCS, "Đò đưa", Tạp chí Sóng Nhạc số 4, tháng 01- 1999
57.Nt.
58.TCS, "Mở theo lời điệu", 1973, in trong Trịnh Công Sơn-Một nhạc sĩ thiên tài, Nxb Trẻ 2003
59.Phỏng vấn Trịnh Công Sơn, www.hue.vnn.vn
60.TCS, "Có Nghe Ra Điều Gì" (1973), in trong Trịnh Công Sơn-Một nhạc sĩ thiên tài, Nxb Trẻ 2003
61.Nt.
62.Nt.
63.TCS, "Hư vô"
64.TCS, "Có Nghe Ra Điều Gì", 1973, in trong Trịnh Công Sơn-Một nhạc sĩ thiên tài, Nxb Trẻ 2003
65.Nt.
66.TCS, Phụ Khúc Da Vàng, 11. 1972
67.TCS, "Nhớ Lại", 1993
68.Nt.
69.TCS, "Để bắt đầu một hồi ức", Thế giới Âm nhạc
70.TCS, "Hư vô"
71.Nt.
72."Đạo Phật Trong Âm Nhạc", Hoà thượng Thích Tâm Thiện phỏng vấn TCS
73.TCS, "Hư vô"
74.Phỏng vấn Trịnh Công Sơn, www.hue.vnn.vn
75."Tôi vui lòng cảm ơn tất cả mọi thứ tên gọi", Quốc Hưng phỏng vấn, Văn nghệ Quân đội
76."Vết thương tỉnh thức", Báo Phụ Nữ TP HCM
77."Đạo Phật Trong Âm Nhạc", Hoà thượng Thích Tâm Thiện phỏng vấn TCS
78.Nt.
79.TCS, "Mở theo lời điệu", 1973, in trong Trịnh Công Sơn-Một nhạc sĩ thiên tài, Nxb Trẻ 2003
80.Nt.
81.TCS, "Bài hát đầu tiên, bài hát cuối cùng", báo Lao Động, Xuân Tân Mùi 1991