Tác giả ca khúc phản chiến nổi tiếng những năm 60 năm tiếp tục hấp hẫn trí tưởng tượng của nhân dân trong nước.

Trịnh Công Sơn vẫn hấp dẫn trí tưởng tượng của Việt Nam hơn ba thập niên. Nhạc sĩ này trước tiên nổi tiếng ở miền Nam Việt Nam trong những năm 60 bằng những tình khúc của mình, tiếp đó là những ca khúc phản chiến khiến cho nữ ca sĩ dân ca người Mỹ là Joan Baez gọi anh là “Bob Dylan của Việt Nam”.

“Chưa có ai bằng anh phản ánh được những gì chứa chất trong lòng người Việt Nam”, đó là lời một nhà trí thức về 600 ca khúc mà Sơn đã ấn hành kể từ Ướt Mi năm 1959 về một thiếu nữ xót xa cho cái chết của mẹ.

.........................

Bài Ngủ đi con nổi tiếng bán hai triệu bản ở Nhật năm 1969 và đạt đĩa vàng. “Ngủ đi con, ru con ru con đã hai lần”, anh hát về người mẹ khổ đau vì cái chết của đứa con đi lính của mình. “Mẹ mang đầy bụng, mẹ bồng trên tay, con ngủ tuổi hai mươi”. Sợ những lời ca tình cảm này làm nhụt lòng binh lính, chính quyền miền Nam Việt Nam cấm phổ biến những bài hát này và tịch thu băng nhạc.

Sơn trưởng thành ở Huế. Bố của anh dựng nghiệp bằng thương hiệu bán xe đạp và xe máy nhưng năm 1945 bị bắt vì hỗ trợ phong trào Việt Minh chống thực dân Pháp. Được tự do bốn năm sau, bố của Sơn đưa gia đình vào Sài Gòn, và ông mất năm 1955 vì tai nạn giao thông.

Kể từ 1979, Sơn cũng đi vào hội họa và viết báo. Sơn không muốn ra đi. Anh giải thích: “Nếu tôi xuất ngoại, tôi không viết được. Không thể trồng một cây Việt Nam trên đất Mỹ hay Pháp được”.

Những ca khúc của Sơn, đặc biệt là những ca khúc trước 1975, vẫn được tán thưởng rộng rãi trong cộng đồng người Việt Nam ở hải ngoại. Nhiều lời kêu gọi của anh xuất phát từ khả năng nắm bắt nhịp đập trái tim của Việt Nam, giống như bài hát sau đây đã trở thành phổ biến đối với người Việt Nam ở Hoa Kỳ do người bạn gái Khánh Ly ngày xưa hát:

Em ra đi nơi này vẫn thế
Lá vẫn xanh trên con đường nhỏ
Vườn xưa vẫn có tiếng mẹ ru
Có tiếng em thơ
Có chút nắng trong tiếng gà trưa
Em còn nhớ hay em đã quên?

Far Eastern Economic Review, 6/5/1993